ساز های قدیمی

موسیقی همیشه در تاریخ نقش بسزایی داشته است و باعث علاقه مندی مردم شده است. در گذر تاریخ چه اهنگ هایی باعث عوض شدن یک جنگ شده است. در تاریخ سرزمین خودمان هم خیلی از این اتفاقات افتاده است و مسیر خیل ها عوض شده است. موسیقی هیچ وقت از ساز جدا نبوده است و همیشه این نوازنده ها بودند که با دستان و سازهایشان  باعث آشکار شدن یک آهنگ شده است. در ایران باستان ساز نی و چنگ همیشه جز بزم های پادشاهان بودند باعث گذاشتن اثر های زیبایی شده اند.

در اینجا می خواهیم شما را با اندکی از تاریخچه و ساختمان یکی از قدیمی ترین چنگها و نیز ساز نی آشنا کنیم.

چنگ

چنگ بیش از 4000 سال پیش ، یعنی پیش از تمدن ایلام، در بین النهرین (جنوب عراق امروزی) نواخته می شده است. موسیقی یکی از جنبه های مهم بسیاری از مناسبت های جشن و آیین در بین النهرین باستان بود. این چنگ فاخر از  نقره و سنگ آهک قرمز  تزئین شده است. قاب ، تیونرها و تارها با قطعات چوبی قدیمی مرمت شده اند. تصاویر تزئین شده زیر سر گاو ، شیرها و گوزن هایی را نشان می دهد .

 چنگ نقره ای مربوط به 2600 سال پیش از میلاد. گورستان سلطنتی اور مربوط به تمدن ایلامی که بعداً در ایران بزرگ جای گرفت و در حال حاضر در جنوب عراق قرار دارد.

نی

ساز نی، با توجه به اینکه با حداقل امکانات بوجود می آمده، به عنوان یکی از کهن ترین سازها به شمار می رود. یافتن اینکه کدام تمدن یا کدام منطقه صاحب اولیه آن بوده کاری دشوار و البته تخصصی است. این ساز به هر منطقه ای که وارد شده، مردمانش آن را به عادات و سنتهای خود آغشته کرده اند و آن را در بین خود پذیرفته اند. به این ترتیب دیده می شود که این ساز در میان اقوام تمدن های مختلف، شکل و شمایل و در نتیجه صدایی متفاوت دارد.

شکل ساز:

نی در کتاب سازشناسی ایرانی (نوشته ارفع اطرایی و محمدرضا درویشی) اینطور تعریف شده:

"نی، از سازهای بادی کهن و از جنس گیاه نی است که طول آن از شش گره و هفت بند تشکیل شده و به همین دلیل آن را "نی هفت بند" می گویند. هنگام نواختن، هوا از دهانه ی نی وارد می شود و با انگشت گذاری بر سوراخ ها و با تغییر فشار هوا، صداهای مختلف به وجود می آیند. نوازنده، نی را بصورت عمودی در دست می گیرد و دهانه ی آن را بین دو دندان جلو و یا بین لب ها قرار می دهد و در آن می دمد. بخش زیادی از هوای دمیده شده، از سوراخهای باز نی خرج می شود و نوازنده با انگشتهای هر دو دست، سوراخ ها را باز و بسته میکند. ممکن است نوازنده هنگام نواختن دست راست را بالای دست چپ قرار دهد و برعکس. هنگام ساختن نی، روی گره ها را با نوار می پوشانند و بر سر دهانه و انتهای نی لوله ی استوانه ای کوتاهی به طول تقریبی ۷ سانتی متر و هم قطر ضخامت نی، از فلز برنج قرار می دهند. طول نی حدود ۳۰ تا ۶۵ سانتی متر و قطر آن حدود 1.5 تا ۳ سانتی متر است و تعداد ۵ سوراخ در طرف جلو و یک سوراخ در قسمت عقب نی ایجاد می کنند. هرچه لوله ی ساز باریکتر و کوتاه تر باشد صدای آن زیر تر است و برعکس. نی در اندازه های مختلف تهیه می شود و ساز تکنوازی است و نمی توان آن را کوک کرد. بدنه ی اصلی این ساز چون در طبیعت رشد می کند، دو نی کاملا از هر جهت همسان، کمتر به دست می آید و به همین دلیل، با انتخاب طول و قطر آن، از هر پرده ای می توان نی داشت.

وسعت

وسعت معمول صدای نی حدود دو اکتاو و نیم است. مثال های زیر برای نی منطبق با دیاپازون است که به طور طبیعی فاقد صدای «سی» روی خط سوم حامل است. وسعت نی به چهار منطقه ی صوتی، شامل صدای بم و بم نرم، صدای اوج، صدای غیث، و صدای ذیل (پس غیث) تقسیم می شود.

سخن پایانی:

یکی از فرزندان نی، ساز فلوت است. این ساز به مرور زمان و با تغییراتی که در ساختار سازهای نی چوبی داده شد، تبدیل به فلوت امروزی با کلید ها و جنسی متفاوت شد و در نتیجه صدایی متفاوت از نی ایجاد می کند که می توان گفت صدایی به همان زیبایی و نیز مستقل از نی دارد. آیا نواختن این سازها را آموخته اید؟

 پیشنهاد می کنیم در کلاسهای نی و فلوت ماژورین شرکت کرده و نواختن این سازهای گوش نواز را با ما تجربه کنید.

منبع: سایت آموزش آنلاین ماژورین

فلوت

فلوت

علاقه‌مندان به موسیقی می‌دانند که فلوت یکی از خوش صداترین و اساسی‌ترین سازهای بادی ارکستر‌ می‌باشد..

در این مقاله سعی داریم شما را بیشتر با این ساز آشنا کنیم..

اجزای ساز

ساز فلوت از سه قسمت اصلی "سر"،"بدنه"و "پایه" تشکیل شده و از چوب یا فلزاتی نظیر مس،روی و حتی طلا ساخته میشود و طول آن متغیر است اما به طور تقریبی 66 سانتیمتر و قطر آن 2.5 سانتیمتر می‌باشد.

سر یا head: قسمت بالایی ساز است و در واقع محلی است که صفحه لب(دهانه) و سوراخ اصلی دمیدن در آن قرار دارد.

بدنه یا body : فاصله ی بین سر و پایه را تشکیل میدهد که بیشترین قسمت ساز است و در طول آن سوراخ هایی ایجاد شده که با سوراخ گیر پوشیده شده‌اند.

پایه یا foot : آخرین قسمتی است که بر روی آن کلید ها و میله‌هایی قرار دارد این قسمت با گذشت زمان به ساز اضافه گردید و دو و نیم پرده به وسعت آن افزود.

تاریخچه

این که بیشتر سازهایی که امروزه نواخته می شوند به گذشته تعلق دارند، یک امر طبیعی هست ،اما اگر بگوییم که اولین فلوت های ساخته شده از جنس عاج ماموت و استخوان کرکس بوده اند ، بهتر به قدمت این ساز پی میبریم.

شاید آوای عبور باد از میان نی های توخالی یا شاید صدای گوش نواز دمیدن در یک نی شکسته بوده است، که سکوت عصر حجر را شکست و انسان هنردوست نخستین را ، مشتاق به اختراع این ساز کرد.

در میان ابزارهای موسیقی که باستان شناسان و مورخان در غارها پیدا کردند، فلوت استخوانی پنج سوراخه که در غار هول فلس در تپه های غرب اولم یافت شد، کاملترین نمونه از آن سازهاست

انواع فلوت

برای معرفی انواع فلوت بهتر است آنها را به دو دسته ی بومی و عمومی تقسیم بندی کنیم که انواع عمومی آن شامل فلوت پیکولو ، فلوت آلتو ، فلوت باس ، فلوت استاندارد ، کلاسیک و... بوده

و انواع بومی آن مانند : پن فلوت ، اوکارینا ، انواع فلوت های چینی (پاکسیکو ، دیزی ، شیائو و...) فلوت عربی ، ایرلندی ، آمریکایی و… می باشد.

ما در این مقاله دو نمونه از مشهور ترین فلوت ها را بررسی می‌کنیم.

اوکارینا

اوکارینا سازی باستانی و از دسته فلوت های بومی هست که ریشه‌اش به چین برمیگردد و جنس آن معمولا سفال است اما با پلاستیک، چوب، شیشه و فلز نیز ساخته میشود.

تعداد سوراخ های اوکارینا از 4 تا 13 سوراخ متغیر است.

پن فلوت

 شاید جالب ترین قسمت در مورد این ساز فلسفه ی نامش باشد که چون ساز مورد علاقه "پن pan"، خدای حامی چوپانان و گله‌ها در یونان باستان به شمار می‌آمد، چنین نامگذاری شد.

این ساز بر اساس قوانین "لوله های صوتی بسته"، و معمولا با ده یا بیش از ده نی که به ترتیب طول و گاهی قطر کنار هم چیده شده‌اند ساخته میشود.

با اریب گرفتن ساز و حرکت فک، نوازنده این ساز قادر است، تمامی صداهای زیر و بم را اجرا کند به عبارتی اگر نوازنده ماهر باشد ،میتواند در هر میزان و کلیدی بنوازد و محدودیتی وجود ندارد.

چند تن از بهترین نوازنده های فلوت

جین بکسترسر ژان باختر سر (Jeanne Baxtresser:):

فقط یک نابغه ی موسیقی مانند، ژان باختر سر می تواند در چهارده سالگی ارکستر برگزار کند. این نوازنده ی تکرار نشدنی به مدت 15 سال فلوت نواز اصلی ارکسترهای معروف جهان مانند ارکستر فیلارمونیک نیویورک بود.

مت ملوی (Matt Molloy)

داشتن سبک منحصر به فرد از بارزترین ویژگی های مت ملوی است و سبک و شیوه ی او الهام بخش بسیاری از نوازندگان فلوت بوده و می باشد.

بابی همفری (Bobbi Humphrey)

بابی همفری،نوازنده ای که به او لقب بانوی اول فلوت داده شده است، او در کارنامه ی کاری خود همکاری با هنرمندان بزرگی مانند استیوی واندر (Stevie Wonder)، لی مورگان (Lee Morgan ) و... را دارد.

منبع: وبلاگ ماژورین

درامز

درام

باور اینکه ساز درامز یک ساز قدیمی و باستانی است کمی برای ما سخت می‌باشد زیرا این ساز را بیشتر در گروه‌های راک و جاز و.... دیده ایم و در ذهن ما به عنوان یک ساز مدرن نقش بسته است.

برای معرفی این ساز باید در همان ابتدا بگوییم که ما با یک مجموعه ساز رو به رو هستیم که شامل انواع ساز های کوبه ای مانند طبل سنج و... میشوند

در این مقاله به معرفی این ساز می پردازیم

اجزای تشکیل دهنده ی درامز:

البته این اجزا یک چیز مطلق و واحد نیستند و در سبکهای مختلف موسیقی متغیرند.

طبل بزرگ (Bass drum)

طبل فلور (Floor tom)

طبل کوچک (Snare drum)

جفت سنج (Hi-hat)

سنج چینی (China cymbal)

سنج کراش (Crash cymbal)

تام-تام (Tom-tom drum)

سنج راید (Ride cymbal)

سنج اسپلش (Splash cymbal)

تاریخچه ی ساز

در بررسی تاریخچه این ساز باید تاریخ تک تک اجزای تشکیل دهنده ی این مجموعه را بررسی کنیم که همانطور که در مقدمه اشاره ای به آن شد بسیار قدیمی اند ، و قدمت بعضی از آن‌ها به ۵۰۰۰ سال می رسد، اما اگر بخواهیم تاریخچه ی این ترکیب که ما امروزه به اسم "درامز" میشناسیم را مرور کنیم، باید بگوییم که: تقریبا از سال 1860 بود که پرکاشنیست ها به استفاده از چندین ساز کوبه ای نظیر درام بیس،سنج و...در یک مجموعه روی آوردند،گذشت زمان و استفاده از درامز در تئاتر ها کمک زیادی به شناخته شدن این ساز کرد.

اما اقدام نهایی را در مقبولیت و شناخته شدن این ساز برادرهای  لودویگ  در سال 1909 انجام دادند و با تاسیس کمپانی Ludwig & Ludwig برای اولین بار در جهان سیستم پدالی درام بیس را در مقیاس تجاری تولید کردند.

چوب درامز و انواع آن:

درامر یا همان نوازنده ی درام با وارد کردن ضربه از طریق استیکرها (چوب های درامز) تولید صدا می‌کنند.

برای تهیه چوب های درام از چوب درختان متفاوتی استفاده می شود:

-1 چوب گردوی آمریکایی(Hickory): مقاومت بالا و خاصیت ارتجاعی بالا ،این چوب را به پرطرفدارترینِ چوب ها تبدیل کرده است

-2 بلوط (shira Kashi oak): این نوع چوب توسط شرکت pro mark  در سال ۱۹۵۷به بازار ارائه شد و دارای مقاومت بسیار بالایی است.

-3 چوب افرا(Maple) :چوب افرا به دلیل وزن کمش بیشتر در کار‌های استودیویی وکنسرت‌های جز یا اجرا در سمفونیک به کار گرفته میشود.

طریقه نواختن

نواختن درامز هم مانند هر ساز دیگری نیاز به تمرین تکرار دارد چه بسا که ساز درامز تقریبا فرار است، برای همین این تمرین ها باید مداوم باشند.

در این ساز نحوه‌ی به دست گرفتن چوب ها نیز حائز اهمیت است، و از آنجا که درامز عضوی از خانواده‌ی سازهای کوبه ای است، اصول و شیوه ی نواختنش تاحدودی مانند همان سازها میباشد.

چند نکته

یک نکته ی جالب راجع به این ساز این است که شما به سلیقه خودتان میتوانید اجزای آن را تغییر دهید ! یعنی همان گونه که یک نوازنده ی سنتور انتخاب میکند با چه سبکی ساز بنوارد ، شما انتخاب میکنید با چند طبل سنج و.. به تمرین یا اجرا بروید.

و نکته ی دیگر این است که برای کم کردن صدای این سازهنگام تمرین پدهای مخصوصی به نام "پرکتیس پد" یا همان "پدهای مخصوص تمرین"وجود دارد، و لازم نیست نگران صدای زیاد این ساز هنگام تمرین باشید.

و اما حرف و نکته آخر اینکه اگر شما به یک نوازنده ی حرفه ای درامز تبدیل شدید در انتخاب سبک حرفه ای خود اصلا محدود نیستید و میتوانید در سبک‌های زیادی از جمله: گرانج ، سول ، فانک ، ار اند بی و هوی متال بدرخشید!

در ماژورین آموزش آنلاین درام توسط بهترین مدرسین کشور ارائه میشود و شما می‌توانید در هر کجا که هستید از این آموزش‌ها استفاده کنید. 

منبع: وبلاگ آموزش آنلاین ماژورین

ساز قانون

درباره ی قانون

 ساز قانون که از لحاظ ظاهری شباهت بسیار زیادی به ساز سنتور دارد جزء قدیمی ترین ساز های ایران است، و در دسته ی سازهای زهی-زخمه‌ای قرار دارد

این ساز همچنین تاریخچه ی جالبی دارد که در این مقاله به آن می پردازیم

.  

.

ساختمان ساز

تعداد سیم های ساز قانون از 68 تا 84 متغیر است که از روده ی  گوسفند یا نوعی نایلون درست شده،جالب است بدانید که هر سه سیم قانون هم صدا کوک میشوند و یک  صوت تولید میکنند. به همین جهت داریم:

تعداد وسعت=تعداد سیم/3

سمت راست ساز که اندازه  تقریبی اش 40 سانتی متر است به طور قائم قرار دارد به 5 خانه ی هم اندازه تقسیم شده است که روی آن ها را با پوست می پوشانند.

و اما سمت چپ نوازنده که اهمیت زیادی در صدای تولیدی دارد، زیرا در محلی که سیم ها به گوشی وصل میشوند، به ازای هر سه سیم 16 کلید وجود دارد که نوازنده با استفاده از این کلیدها میتواند صدای ساز را به دلخواه زیر و بم کند.

لازم است در این قسمت بگوییم که سازندگان مصری از بهترین سازندگان این ساز در  جهان هستند

 تاریخچه ی ساز

ساز قانون اصالتی ایرانی داشته دارد، اما پس از اسلام این ساز وارد موسیقی عرب نیز شد. این ساز تا دوران صفویه در ایران بسیار رایج بود اما پس از حمله‌ی افغان ها به ایران و سقوط امپراطوری صفوی، مانند بسیاری از دیگر سازها و جلوه‌های هنری، این ساز نیز به فراموشی سپرد شد. 

قدیمی ترین سندی را که می‌توان به این ساز نسبت داد، کتاب موسیقی الکبیر فارابی است. فارابی در این کتاب با بررسی دقیق سازهای رایج زمان خود، اسناد ارزشمندی را درباره‌ی سازهای مختلف به یادگار گذاشته است

.

اجزای ساز قانون

جعبهٔ ذوزنقه شکل ساخته شده از چوب

پرده گردان: کلیدهای کوچک و متحرک که در سمت چپ ساز بعد از شیطانک نصب شده و باعث تغییر صدا می‌شود.

شیطانک

محل گرهِ سیمها

سیم‌ها

گوشی

خرک

پایهٔ خرک

شبکه‌های صوتی

صفحهٔ رو

صفحهٔ زیر

ضلع کوچک

ضلع بزرگ

پوست

حلقه‌های مضراب

مضراب

کلید کوک

انواع 

به طور کلی یک ما یک نوع ساز قانون داریم که در کشورهای مختلف با وسعت های مختلف  شناخته و نواخته میشود.برای مثال:

قانون های مصری:26 صدایی

قانون های ترکیه:24و25 صدایی

قانون های ارمنی:22 صدایی

قانون های ایرانی:27 صدایی

کوک

کوک این ساز از طریق 26 گوشه ی سمت چپ امکان پذیر است.

زخمه یا مضراب

مضراب که ضروری ترین ابزار برای نواختن قانون هست ، از دو حلقهٔ فلزی از جنس نقره، ورشو، برنج و… که پهن و مدور می باشد ،تشکیل شده، مضراب هایی که داخل حلقه قرار می‌گیرد از شاخ گاو، گوزن، بز کوهی و…درست شده اند.

طریقه نواختن

جالب است که بدانید در نواختن قانون علاوه بر طریقه ی نواختن ، طریقه ی نشستن نیز حائز اهمیت است، یعنی در حالت نوازندگی اعضاء بدن باید  به شکل خاصی قرار گیرند که در اینجا ما چند مورد را ذکر میکنیم:

کمر کاملا صاف باشد.

زاویه بین ساعد و بازو قائم باشد.

دست‌ها روی سیم‌ها تکیه نکند.

آرنج‌ها درون بدن قرار گیرند.

منبع:بلاگ ماژورین